Xuất tinh sớm - Chẩn đoán và điều trị

Xuất tinh sớm: Theo Hội Tâm thần học Hoa Kỳ: chẩn đoán xuất tinh sớm phải có 3 yếu tố: thời gian xuất tinh ngắn (short ejaculatory latency), thiếu kiểm soát (lack of control) và không thỏa mãn tình dục (sexual dissatisfaction). Chẩn đoán xuất tinh sớm cần loại trừ nguyên nhân xuất tinh sớm do rượu, sử dụng thuốc, bạn tình mới, tình huống mới lạ, tần số hoạt động tình dục ít.

Thời gian xuất tinh ngắn: thường được tính từ lúc dương vật đưa vào âm đạo đến khi xuất tinh. Trung bình 2 đến 10 phút, chẩn đoán xuất tinh sớm khi thời gian này ngắn hơn 2 phút ( Waldinger và cs (1998) ; Rowland và cs (2000) ).

Thiếu kiểm soát: phân biệt với những người xuất tinh nhanh có chủ ý. Những người xuất tinh nhanh khó kiểm soát xuất tinh so với những người xuất tinh nhanh có chủ ý. Rowland và cs (1997), Strassberg và cs (1999) đưa ra điểm tự đánh giá khả năng kiểm soát xuất tinh. Những người xuất tinh nhanh thiếu kiểm soát có 2 đến 4 điểm, xuất tinh nhanh có kiểm soát từ 4 điểm trở lên ( 1: không kiểm soát; 7: kiểm soát hoàn toàn)

Không thỏa mãn tình dục.

Nguyên nhân

Nguyên nhân tâm lý

Lo lắng, hồi hộp, lần giao hợp đầu tiên, kỹ thuật kiểm soát xuất tinh kém, tinh thần không ổn định.

Nguyên nhân thực thể

Tăng nhạy cảm vùng dương vật: nhiều tác giả cho rằng quá tăng nhạy cảm vùng dương vật dẫn đến ngưỡng xuất tinh nhanh hơn hoặc ngưỡng thấp hơn ở nhưng người có kiểm soát bình thường (Rowland và CS (1989)).

Nhạy cảm thụ thể 5-Hydroxytryptamin: nhiều loại thụ thể dopamine và 5-HT đã được biết có liên quan đến xuất tinh sớm. Những nghiên cứu của Ahlenius và cs (1981); Waldinger và cs (1998) cho rằng vai trò chính trong việc kiểm soát xuất tinh là thụ thể 5-HT2C và 5-HT1A. Waldinger và cs (1998) đưa ra giả thuyết và giải thích xuất tinh sớm ở người là do giảm nhạy cảm thụ thể 5-HT2C và/ hoặc thụ thể 5-HT1A. Việc điều trị thuốc ức chế tái hấp thu serotonin (serotonin reuptake inhibitor (SSRI) ) kích hoạt thụ thể 5-HT2C để điều chỉnh ngưỡng xuất tinh và kéo dài thời gian xuất tinh.

Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4 /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;}

Chẩn đoán

Xuất tinh sớm khi:

• Nhìn thấy người phụ nữ đẹp, các hình ảnh khêu gợi
• Vừa cởi quần, chưa kịp giao hợp đã xuất tinh.
• Vừa chạm đầu dương vật vào cơ thể người phụ nữ đã bị xuất tinh
• Đưa được dương vật vào âm đạo người phụ nữ nhưng xuất tinh rất nhanh

Điều trị

Điều trị tâm lý

Một trong những nguyên nhân gây xuất tinh sớm là do sự lo lắng, hồi hộp, tinh thần không ổn định… vì vậy cần được điều chỉnh tâm lý tốt.

Thay đổi hành vi

Semans (1956) đưa ra phương pháp “the stop-squeeze method”, Kaplan (1983) có “the stop-pause method”. Cả hai phương pháp này ngăn xuất tinh sớm bằng cách ngưng kích thích tình dục. Mặc dù những báo cáo ban đầu của Masters và Johnson cho rằng với “the stop-squeeze method” tỉ lệ thất bại trong thời gian ngắn là 2% về lâu dài là 3% nhưng những nghiên cứu về sau cho rằng tỉ lệ thành công 50-60% ( Grenier và Byers (1995); Madakasira và St. Lawrence (1997); Metz và cs (1997) )

Điều trị thuốc

SSRIs

SSRIs có hiệu quả trong việc điều trị xuất tinh nhanh: citalopram, fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine, and sertraline. Waldinger (2001) đưa ra một số bằng chứng cho rằng fluvoxamine và citalopram ít hiệu quả hơn paroxetine, sertraline, và fluoxetine.

Điều trị hàng ngày: paroxetine (20-40 mg), clomipramine (10-50 mg), sertraline (50-100 mg),  fluoxetine (20-40 mg)

Điều trị theo nhu cầu: theo Waldinger (2004) clomipramine (25 mg), không dùng paroxetine (20 mg), uống trước giao hợp 5 giờ có tác dụng kéo dài thời gian xuất tinh. Hoặc sử dụng paroxetine, sertraline và fluoxetine liều thấp kết hợp với liều cao khi cần trước giao hợp.

Tác dụng phụ:

Paroxetine, sertraline, và  fluoxetine: mệt mỏi, ngáp, nôn ói, tiêu phân mềm, đổ mồ hôi. Những triệu chứng này thường có trong tuần đầu và mất đi sau 2-3 tuần dùng thuốc.

Clomipramine: nôn, khô miệng, mệt mỏi.

Clomipramine và SSRIs thỉnh thoảng gây giảm libido và giảm độ cứng dương vật.

Tê tại chổ

Sử dụng tê tại chỗ bằng lidocain hoặc prilicaine loại kem, gel hoặc xịt. Theo Atikeler và cs (2002), thời gian tốt nhất là 20 phút trước khi đưa vào âm đạo. Atan (2000) nghiên cứu 43 trường hợp xuất tinh sớm, sử dụng fluoxetin kết hợp với tê tại chỗ lidocaine: 83.3% cải thiện so với 72% được điều trị với fluoxetin đơn thuần.

Điều trị phẫu thuật

Điều trị phẫu thuật nhằm làm giảm sự tăng cảm ở vùng dương vật bao gồm:

Rạch khoanh quanh thân dương vật: phẫu thuật này cắt đứt 80% dây thần kinh cảm giác ngoại vi của đầu dương vật.

Phẫu thuật cắt bỏ dây thần kinh lưng dương vật làm giảm sự mẫn cảm của dương vật..

Khuyến cáo của Hội Niệu Khoa Hoa Kỳ

• Khuyến cáo 1: chẩn đoán xuất tinh sớm dựa vào bệnh sử tình dục. Bệnh sử tinh dục chi tiết giúp chẩn đoán được tất cả bệnh nhân xuất tinh sớm.
• Khuyến cáo 2: bệnh nhân vừa có rối loạn cương vừa có xuất tinh sớm, rối loạn cương nên điều trị trước.
• Khuyến cáo 3: nguy cơ và lợi ích của những lựa chọn điều trị nên thảo luận với bệnh nhân trước khi điều trị. Mục tiêu chính điều trị xuất tinh sớm là sự hài lòng của bệnh nhân và bạn tình.
• Khuyến cáo 4: xuất tinh sớm được điều trị hiệu quả với SRIs  và tê tại chổ. Lựa chọn phương pháp điều trị dựa vào quyết định của thầy thuốc và sự ưa thích của từng bệnh nhân.

@namkhoavn